Klokkenluiders

Bescherming van melders van inbreuken in de private sector

Het BIPT is aangeduid als bevoegde autoriteit (zie koninklijk besluit van 22 januari 2023 tot aanduiding van de bevoegde autoriteiten voor de uitvoering van de wet van 28 november 2022) voor het ontvangen van meldingen in het kader van de wet van 28 november 2022 betreffende de bescherming van melders van inbreuken op het Unie- of nationale recht vastgesteld binnen een juridische entiteit in de private sector (klokkenluiderswet).

De bevoegdheid van het BIPT op dit vlak geldt voor de reglementering waarop het BIPT toezicht uitoefent volgens zijn statuutwet (zie artikel 14, § 1, 3° van de wet van 17 januari 2003 met betrekking tot het statuut van de regulator) in de volgende materie: productveiligheid en productconformiteit, consumentenbescherming, bescherming van de persoonlijke levenssfeer en persoonsgegevens en beveiliging van netwerk- en informatiesystemen.

Meldingen kunnen worden gedaan door in de private sector werkzame melders die informatie over inbreuken hebben verkregen in een werkgerelateerde context. Dit geldt ook voor melders die in de private sector werkzaam geweest zijn of van wie de werkrelatie nog moet aanvangen.

Melders kunnen zich wenden tot het BIPT:

BIPT
Dienst Griffie
Koning Albert II-laan 35 bus 1
1030 Brussel
Telefoon: 02 226 88 88 (de telefoongesprekken worden niet opgenomen)
e-mail

Het BIPT zal ontvangst van de melding bevestigen, de melding onderzoeken en de melder per brief of e-mail feedback geven over het onderzoek na ten hoogste zes maanden. Eventueel verzoekt het BIPT de gemelde informatie te verduidelijken of om nadere informatie te verstrekken.

Het BIPT kan, na de zaak naar behoren te hebben beoordeeld, besluiten dat een gemelde inbreuk duidelijk van geringe betekenis is en geen andere opvolging dan het afronden van de procedure vereist. Het BIPT zal de melder in kennis stellen van zijn beslissing en van de motivering daarvan.

Elke verwerking van persoonsgegevens gebeurt overeenkomstig Verordening (EU) 2016/679 (algemene verordening gegevensbescherming), met name artikelen 5 en 13 en de wettelijke bepalingen inzake de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens.

Elke vorm van represailles tegen melders, waaronder dreigingen met en pogingen tot represailles, is verboden, met name op de volgende wijzen:

1. schorsing, tijdelijke buitendienststelling, ontslag of soortgelijke maatregelen;
2. degradatie of weigering van bevordering;
3. overdracht van taken, verandering van locatie van de arbeidsplaats, loonsverlaging, verandering van de werktijden;
4. het onthouden van opleiding;
5. negatieve prestatiebeoordeling of arbeidsreferentie;
6. het opleggen of toepassen van een disciplinaire maatregel, berisping of andere sanctie, zoals een financiële sanctie;
7. dwang, intimidatie, pesterijen of uitsluiting;
8. discriminatie, nadelige of ongelijke behandeling;
9. niet-omzetting van een tijdelijke arbeidsovereenkomst in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, in het geval de werknemer de gerechtvaardigde verwachting had dat hem een dienstverband voor onbepaalde tijd zou worden aangeboden;
10. niet-verlenging of vervroegde beëindiging van een tijdelijke arbeidsovereenkomst;
11. schade, met inbegrip van reputatieschade, met name op sociale media, of financieel nadeel, met inbegrip van omzetderving en inkomstenderving;
12. opname op een zwarte lijst op basis van een informele of formele overeenkomst voor een hele sector of bedrijfstak, waardoor de persoon geen baan meer kan vinden in de sector of de bedrijfstak;
13. vroegtijdige beëindiging of opzegging van een contract voor de levering van goederen of diensten;
14. intrekking van een licentie of vergunning;
15. psychiatrische of medische verwijzingen.

Deze beschermingsmaatregelen zijn ook van toepassing op:

1. facilitators (natuurlijke personen die een melder bijstaan in het meldingsproces en wiens bijstand vertrouwelijk moet zijn);
2. derden die verbonden zijn met de melders en die het slachtoffer kunnen worden van represailles in een werkgerelateerde context, zoals collega’s of familieleden van de melders;
3. juridische entiteiten die eigendom zijn van de melders, waarvoor de melders werken of waarmee de melders anderszins in een werkgerelateerde context verbonden zijn.

Het BIPT kan vertrouwelijk advies verstrekken aan personen die overwegen tot melding over te gaan.

Personen die informatie over inbreuken melden of een openbaarmaking doen overeenkomstig de klokkenluiderswet, worden niet geacht een inbreuk te hebben gepleegd op enige bij overeenkomst of bij wettelijke of bestuursrechtelijke bepaling opgelegde beperking op de openbaarmaking van informatie, en kunnen op generlei wijze aansprakelijk worden gesteld voor een dergelijke melding of openbaarmaking, mits zij redelijke gronden hadden om aan te nemen dat de melding of de openbaarmaking van zulke informatie noodzakelijk was voor het onthullen van een inbreuk overeenkomstig de klokkenluiderswet. Onder dezelfde voorwaarden kunnen tegen deze personen geen burgerrechtelijke, strafrechtelijke of tuchtrechtelijke vorderingen worden ingesteld, noch professionele sancties worden uitgesproken omwille van deze melding of openbaarmaking.

Melders kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor de verwerving van of de toegang tot de informatie die wordt gemeld of openbaar wordt gemaakt, tenzij die verwerving of die toegang op zichzelf een strafbaar feit vormde.

Het BIPT informeert de federale Ombudsmannen van ontvangen meldingen.

Indien het BIPT niet bevoegd is om de ontvangen melding te onderzoeken, geven de federale Ombudsmannen hem door aan de voor de melding bevoegde autoriteit. De melder zal hierover worden geïnformeerd.

Meldingen kunnen ook worden gedaan aan de federale Ombudsmannen die de melding zullen doorgeven aan de bevoegde autoriteit voor de melding in kwestie:

Federale Ombudsmannen
Leuvenseweg 48 bus 6 
1000 Brussel 
Telefoon: 0800 99 961 (gratis nummer) – vanuit het buitenland: +32 2 289 27 27 
e-mail

Het Federaal Instituut voor de bescherming en de bevordering van de Rechten van de Mens (FIRM) vormt het centrale informatiepunt inzake de bescherming van melders:

FIRM 
Leuvenseweg 48 
1000 Brussel 
e-mail