5G is...
De 5G-technologie is de opvolger van de eerdere generaties mobiele technologie, nl.:
- 2G: hiermee kunnen mobiele gesprekken gevoerd worden en korte tekstberichten verstuurd worden;
- 3G: Zelfs al liet 2G al het gebruik van internet via een mobiel toestel toe, daarvoor was het niet initieel bedoeld. 3G beoogde de lancering van mobiel internet. Deze technologie introduceerde een hogere snelheid van dataverbindingen om het internet te gebruiken via een mobiel toestel;
- 4G: 4G-verbindingen kunnen snelheden van meer dan 100 Mbps halen, wat bijvoorbeeld het onderweg bekijken van video’s mogelijk maakt;
- 5G is tientallen keren sneller dan 4G, maar daar blijft het niet bij. Het laat veel meer gebruikers tegelijkertijd toe op het netwerk en de verbindingen zullen stabieler en betrouwbaarder zijn dan nu het geval is. Bovendien maakt de 5G-technologie connectiviteit tussen veel grotere hoeveelheden draadloze apparaten mogelijk met een vertraging (latency) in de grootorde van enkele milliseconden, waardoor veel nieuwe applicaties mogelijk worden.
Frequentiebanden
5G wordt, naast in nieuwe frequentiebanden zoals de 700 MHz-band en 3600 MHz, ook in dezelfde frequentiebanden ingezet als deze die worden gebruikt voor de bestaande 3G en 4G netwerken. Ingevolge het principe van de technologische neutraliteit (opgelegd door de Europese richtlijnen) zijn de operatoren die gebruiksrechten verkregen hebben binnen een bepaalde frequentieband vrij om te beslissen welke technologie (2G, 3G, 4G of 5G) ze gebruiken in de betrokken band.
Europa heeft echter 3 “pionierbanden” geïdentificeerd die in heel de EU gebruikt zullen worden voor 5G. Hierdoor kan 5G-apparatuur gefabriceerd worden die overal in Europa op dezelfde frequenties werkt. Het gaat om volgende frequentiebanden:
- de 700 MHz-band: deze frequentieband is geschikt voor het leveren van dekking over grotere gebieden. Gezien het bereik van de zenders in deze frequentieband vrij hoog is, krijgen apparaten die verder van de antennes verwijderd zijn ook toegang tot het netwerk. Deze frequentieband is geschikt voor bv. Internet-of-Things toepassingen maar niet voor diensten waarvoor een hoge datasnelheid is vereist;
- de 3600 MHz-band: deze band wordt op Europees niveau aanzien als de belangrijkste band om grootschalige toepassing van 5G mogelijk te maken. Er is veel meer bandbreedte dan in de 700 MHz-band beschikbaar. De datasnelheid is hoger waardoor deze frequentieband geschikt is voor allerhande industriële toepassingen maar ook voor diensten aan consumenten;
- de 26 GHz-band: In deze frequentieband worden de grootste snelheden gehaald. Deze band wekt weinig interesse in België en is nog niet opengesteld.
Naast deze pionierbanden wordt ook de 1400 MHz-band voorgesteld voor 5G. Deze band biedt meer download capaciteit (SDL) aan.
Vergunningen - Veiling 5G-gebruiksrechten
Het BIPT staat als regulator van de elektronische communicatiemarkt in voor het beheer van het elektromagnetische spectrum van de radiofrequenties. Vanuit die bevoegdheid kent het BIPT de gebruiksrechten toe voor radiofrequenties die geheel of gedeeltelijk gebruikt worden voor elektronische-communicatiediensten die aan het publiek worden aangeboden. Daarbij worden de radiofrequenties verdeeld om een zo doeltreffend mogelijk gebruik ervan te garanderen.
Dit is ook het geval voor de frequentiebanden die voor 5G aangewend worden.
Tijdens de “multibandveiling”, afgesloten op 20 juli 2022, werden de gebruiksrechten in volgende frequentiebanden toegkend:
- de banden die oorspronkelijk voor 2G en 3G gebruikt werden: 900 MHz, 1800 MHz, 2100 MHz;
- de nieuwe banden die voor 5G aangewend worden: 700 MHz, 3600 MHz, 1400 MHz.
Privacy en netwerkveiligheid
5G-netwerken hebben een minder gecentraliseerde architectuur en beschikken over meer potentiële toegangspunten. Om de veiligheid van 5G-netwerken te waarborgen werd op Europees niveau een 5G- toolbox goedgekeurd. Hierin komen alle risico's aan bod die zijn geconstateerd n.a.v. een gecoördineerde EU-beoordeling en werden technische en strategische maatregelen opgenomen, alsook bijbehorende acties om de veiligheid te waarborgen.
Het regelgevend kader bevat verschillende verplichtingen op het vlak van beveiliging, zoals de NIS2-wet of de wet betreffende de bescherming van kritieke infrastructuren. Voor 5G heeft België bovendien een screeningsmechanisme ingevoerd in de vorm van een ministeriële vergunning. Meer details zijn beschikbaar.