5G

Frequentiebanden

5G zal op termijn  ingezet kunnen worden in dezelfde frequentiebanden die worden gebruikt voor de bestaande 3G en 4G netwerken. Ingevolge het principe van de technologische neutraliteit (opgelegd door de Europese richtlijnen) zijn de operatoren die gebruiksrechten verkregen hebben binnen een bepaalde frequentieband vrij om te beslissen welke technologie (2G, 3G, 4G of 5G) ze gebruiken in de betrokken band. 

Europa heeft echter 3 “pionierbanden” geïdentificeerd die in heel de EU gebruikt zullen worden voor 5G. Hierdoor kan 5G-apparatuur gefabriceerd worden die overal in Europa op dezelfde frequenties werkt. Het gaat om volgende frequentiebanden:

• de 700 MHz-band: deze frequentieband is geschikt voor het leveren van dekking over grotere gebieden. Gezien het bereik van de zenders in deze frequentieband vrij hoog is, krijgen apparaten die verder van de antennes verwijderd zijn ook toegang tot het netwerk. Deze frequentieband is geschikt voor bv. Internet-of-Things toepassingen maar niet voor diensten waarvoor een hoge datasnelheid is vereist;
• de 3600 MHz-band: deze band wordt op Europees niveau aanzien als de belangrijkste band om grootschalige toepassing van 5G mogelijk te maken. Er is veel meer bandbreedte dan in de 700 MHz-band beschikbaar. De datasnelheid is hoger waardoor deze frequentieband geschikt is voor allerhande industriële toepassingen maar ook voor diensten aan consumenten;
• de 26 GHz-band: In deze frequentieband worden de grootste snelheden gehaald. Deze band wekt weinig interesse in België en zal in eerste instantie niet worden opengesteld.

Naast deze pionierbanden wordt ook de 1400 MHZ-band voorgesteld voor 5G. Deze band biedt meer download capaciteit (SDL) aan.

Vergunningen - Veiling 5G-gebruiksrechten

Het BIPT staat als regulator van de elektronische communicatiemarkt in voor het beheer van het elektromagnetische spectrum van de radiofrequenties. Vanuit die bevoegdheid kent het BIPT de gebruiksrechten toe voor radiofrequenties die geheel of gedeeltelijk gebruikt worden voor elektronische-communicatiediensten die aan het publiek worden aangeboden. Daarbij worden de radiofrequenties verdeeld om een zo doeltreffend mogelijk gebruik ervan te garanderen. 
Dit is ook het geval voor de frequentiebanden die voor 5G zullen aangewend worden. 

Het wetsontwerp en de koninklijke besluiten die de voorwaarden voor het verkrijgen en uitoefenen van de 5G- gebruiksrechten in België vastleggen, werden door de federale ministerraad goedgekeurd op 22 januari 2021.

Voor elke radiofrequentieband moet de reserveprijs per MHz (minimale instapprijs bij de veiling) in de telecomwet worden vastgelegd. Pas na goedkeuring van het gewijzigde artikel 30 van de telecomwet kunnen per radiofrequentieband de nodige uitvoeringsbesluiten (via KB) worden genomen die de specifieke eisen per band bepalen (bijvoorbeeld: minimumsnelheid, dekkingsverplichtingen, gereserveerd spectrum , spectrumcaps). 

Na akkoord van het Overlegcomité en goedkeuring door de Kamer zal het BIPT de gebruiksrechten toewijzen. Op 26 mei 2021 keurde het Overlegcomité alvast het ontwerp van wet goed, dat door de bevoegde minister werd toegelicht in het parlement op 2 juni 2021.

Na publicatie van de wetgeving organiseert het BIPT een “multibandveiling” om gebruiksrechten in volgende frequentiebanden toe te kennen: 

• de banden waarvoor de bestaande gebruiksrechten voor 2G en  3G aflopen: 900 MHz, 1800 MHz, 2100 MHz;
• de nieuwe banden die voor 5G zullen aangewend worden: 700 MHz, 3600 MHz, 1400 MHz.

De veiling van gebruiksrechten in de 26 GHz-band is niet gepland: de EU-lidstaten moeten het gebruik van ten minste 1 GHz van de 26 GHz-frequentieband goedkeuren tegen uiterlijk 31 december 2020, op voorwaarde dat er vraag naar bestaat. Na raadpleging van de sector door het BIPT is gebleken dat hier geen marktvraag voor is.

Voorlopige 5G-vergunningen

Op 14 juli 2020 kende het BIPT aan de operatoren Orange, Proximus en Telenet voorlopige gebruiksrechten toe in de 3600-3800 MHz radiofrequentieband (Cegeka en Entropia waren aanvankelijk ook kandidaat maar trokken zich terug. Cegeka beschikt met haar dochteronderneming Citymesh reeds over vergelijkbaar spectrum in de 3400-3600 MHz frequentieband). Dit is één van de banden die door de EU als 5G-pionierband werd aangemerkt en waarvoor volgens de Europese kalender de gebruiksrechten voor eind 2020 moesten worden toegekend.
Middels de voorlopige gebruiksrechten kunnen deze operatoren de eerste ontwikkelingen van 5G in deze frequentieband in België mogelijk maken. Hiervoor dienen de operatoren verder te voldoen aan de geldende regels van de regionale overheden voor het plaatsen van antennes en de bestaande stralingsnormen.

De voorlopige gebruiksrechten in deze frequentieband zullen slechts geldig zijn tot de definitieve toekenning ervan via de veilingprocedure.

Tot op heden activeerden zowel Proximus als Telenet 5G op het spectrum waarvoor voorlopige gebruiksrechten werden verworven op een beperkt aantal sites. 

5G-testvergunningen

In afwachting van de 5G-veiling reikt het BIPT testvergunningen uit aan operatoren, leveranciers, onderzoeksinstellingen, enz. Deze hebben slechts een beperkte duurtijd en mogen niet aangewend worden voor commerciële doeleinden.

De testvergunningen worden gebruikt om 5G-toepassingen uit te testen in diverse frequentiebanden, maar voornamelijk op 700 MHz en op 3600 MHz. Dit zijn 5G-pionierbanden.

Privacy en netwerkveiligheid

5G-netwerken hebben een minder gecentraliseerde architectuur en beschikken over meer potentiële toegangspunten. Om de veiligheid van 5G-netwerken te waarborgen werd op Europees niveau een 5G- toolbox goedgekeurd. Hierin komen alle risico's aan bod die zijn geconstateerd n.a.v. een gecoördineerde EU-beoordeling en werden technische en strategische maatregelen opgenomen, alsook bijbehorende acties om de veiligheid te waarborgen.

Elke lidstaat zal elk voor zich op gecoördineerde wijze moeten bepalen welke maatregelen voorgesteld in de toolbox het meest relevant zijn en deze implementeren. Het BIPT werkt mee aan de concrete uitvoering hiervan. Het stelde oplossingen voor om eventuele risico’s op vlak van cyberbeveiliging van 5G-netwerken te vermijden.